Biến đổi khí hậu là gì?

  • Là sự thay đổi dài hạn về nhiệt độ trung bình, lượng mưa, gió và các yếu tố khí hậu khác trên Trái Đất.
  • Là kết quả từ cả nguyên nhân tự nhiên và hoạt động của con người, đặc biệt là việc phát thải khí nhà kính (CO₂, CH₄, N₂O) quá mức vào khí quyển.

Nguyên nhân của biến đổi khí hậu

Nguyên nhânGiải thích
Phát thải khí nhà kínhDo đốt nhiên liệu hóa thạch (than, dầu, khí) trong công nghiệp, giao thông…
Phá rừngLàm giảm khả năng hấp thụ CO₂, mất cân bằng carbon trong khí quyển.
Sản xuất nông nghiệp & chăn nuôiThải ra methane (CH₄) và nitrous oxide (N₂O) – khí nhà kính có sức nóng mạnh.
Chôn lấp rác thải không kiểm soátSinh ra methane do phân hủy chất hữu cơ trong điều kiện yếm khí.

Hậu quả của biến đổi khí hậu

1. Tăng nhiệt độ toàn cầu

  • Trái Đất đã ấm lên khoảng 1,2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
  • Mùa hè nóng hơn, nắng nóng kéo dài.
  • Mùa đông ngắn lại hoặc ấm hơn.
  • Rối loạn các chu kỳ thời tiết tự nhiên.

2. Thời tiết cực đoan gia tăng

  • Mưa lớn – hạn hán – lũ lụt xảy ra thường xuyên hơn và khốc liệt hơn.
  • Các hiện tượng như siêu bão, vòi rồng, lốc xoáy cũng tăng cả về số lượng và cường độ.

3.Hậu quả đối với nông nghiệp và an ninh lương thực

  • Nhiệt độ tăng và thay đổi lượng mưa khiến mùa vụ bị xáo trộn.
  • Năng suất cây trồng giảm, đặc biệt với lúa, ngô, cà phê…
  • Gia tăng sâu bệnh, dịch hại, do điều kiện khí hậu thuận lợi.
  • Thiếu nước tưới, xâm nhập mặn làm nông nghiệp vùng ven biển bị tổn thương nặng.
  • Giá lương thực tăng cao, ảnh hưởng đến người nghèo và dễ tổn thương.

4. Hậu quả về kinh tế – xã hội

  • Thiệt hại kinh tế nghiêm trọng: thiên tai gây tổn thất hàng tỷ USD mỗi năm.
  • Ngành du lịch, nông nghiệp, thủy sản chịu ảnh hưởng nặng.
  • Tăng gánh nặng cho hệ thống y tế và an sinh xã hội.
  • Mất cân bằng phát triển giữa các vùng miền – người nghèo chịu tác động nặng hơn.

Tình hình biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Năm 2024–2025, nhiều khu vực Việt Nam ghi nhận:

  • Nhiệt độ cao kỷ lục tại miền Bắc (đỉnh điểm vượt 41°C).
  • Lũ lụt lớn tại miền Trung và Tây Nguyên.
  • Xâm nhập mặn sớm ở Đồng bằng sông Cửu Long (ảnh hưởng mùa vụ nông nghiệp).
  • Sạt lở đất gia tăng ở vùng đồi núi phía Bắc.

Kết luận

  • Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất mà nhân loại đang phải đối mặt trong thế kỷ 21.
  • Trước thực trạng đó, cần sự chung tay của toàn cầu, từ chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức xã hội đến mỗi cá nhân. Việc giảm phát thải khí nhà kính, thay đổi mô hình phát triển theo hướng xanh và bền vững, đồng thời tăng cường khả năng thích ứng với khí hậu là những giải pháp thiết yếu.